CRISPR gen düzenleme teknolojisi, bilim insanlarının DNA’da son derece hassas değişiklikler yapmalarını sağlar. Teknoloji şimdi ABD’de çeşitli hastalıkları tedavi etmek için insanlarda kullanılmaya başlandı.

CRISPR adı verilen gen düzenleme tekniği haberlerde çok fazla yer aldı. Ama haberler Çinli bilim insanı He Jiankui’nin, genetiği değiştirilmiş bebekler oluşturmak için CRISPR kullanmasına odaklıydı.

Jennifer Doudna (d. 19 Şubat 1964, Washington, DC),[1] Amerikalı biyokimyacı. Çalışmalarıyla CRISPR aracılığıyla genom düzenleme teknolojisini geliştirme sürecine liderlik eden bilim insanlarından olmuş, bu rolü nedeniyle “CRISPR devrimi” olarak ifade edilen sürecin liderlerinden biri olarak tanımlanmıştır.[2] 2012 yılında, Doudna ile Emmanuelle Charpentier, bakterilerin dış etmenlere bağışıklığında rol oynayan enzimler olan CRISPR/Cas9’un, programlanabilir bir şekilde genomun değiştirilip düzenlenmesinde kullanılabileceğini öneren ilk bilim insanları oldular.[3] Doudna ile Charpentier’in çalışmaları daha sonra çeşitli araştırma ekipleri tarafından geliştirildi ve temel biyoloji ve protein araştırmalarından, orak hücreli anemikistik fibrozis gibi hastalıkların tedavisine yönelik araştırmalara uzanan bir yelpazede araştırmacılar tarafından kullanılmaya başlandı.[4]

Ancak bilim insanları, uzun süre önce CRISPR’in DNA’da çok kesin değişiklikler yapmalarına izin veren bir teknoloji olduğunu açıklamıştı. Sonuçta bu teknik birçok hastalığın iyileştirilmesine yardımcı olabilir. Şimdi bilim insanları bunu gerçeğe dönüştürmek için somut ilk adımları atıyor.

Örneğin, NPR (National Public Radio/yayın organı), Pensilvanya Üniversitesi’nde kanser tedavisi için uygulanan bir CRISPR çalışmasının nihayet başladığını açıkladı. Pazartesi günü üniversiteden bir sözcü, ilk kez iki hastaya CRISPR uygulandığını doğruladı.

Bir hastada multipl miyelom, birinde sarkom vardı. Her ikisi de standart tedaviye tabi tutuldu ancak hastalıklar tekrar etti. Seattle’daki Altius Biyomedikal Bilimler Enstitüsü’nün gen düzenleme uzmanı Fyodor Urnov, “2019, CRISPR’ın neler yapabileceğini gösteren bir yıl” dedi.

CRISPR geleneksel teknikteki virüs kullanımını ortadan kaldırıyor

CRISPR ile ilgili bizi neler bekliyor. İşte sorular ve Fyodor Urnov’un cevapları;

DNA Genetik Köken Testi, DNA Soy Ağacı Testi, Dna Testi, nereden geldim, DNA Soy Kütüğü Testi, DNA dna testi ırk, myheritage dna, myfamily tree dna, Genetik Testi, Ata Testi, dna testi satın al, dna testi fiyat, dna testi ücret, dna etnik köken testi al, dna soy testi satın al, dna fiyat, nereden geldim test al, soy ağacı testi satın al, soy ağacı testi sipariş et, dna testi neredengeldim ücret, neredengeldim güvenli mi, Dna testi nasıl yapılır, etnik köken testi nasıl yapılır, dna testi sonucu nasıl öğrenilir, genetik testi nasıl?, Genetik Köken Testi, Soy Ağacı Testi, Dna Testi, nereden geldim, Alt Üst Soy Testi, Soy Ağacı Test Kiti, Etnik Köken Testi, neredengeldim, neredengeldim com, nereden geldim, soy ağacım net, soy ağacım, soyagacim, ırk testi, etnik köken testi

Tam olarak CRISPR nedir?

CRISPR, bilim insanlarına DNA’yı her zamankinden daha kolay düzenleme gücü veren genetik mühendisliğinin yeni bir yöntemidir. Araştırmacılar, CRISPR’ın birçok hastalığı önleyeceğini ve tedavi edeceğini düşünüyor. Örneğin CRISPR, bilim insanlarının genetik kusurları onarmalarını ve insan hücrelerinin genetiğini değiştirmelerini sağlayabilir.

Geleneksel gen tedavisinde, hastalıkları tedavi ederken hücrelere yeni genler yerleştirmek için virüs kullanır. CRISPR tedavileri, geçmişte bazı güvenlik sorunlarına neden olan virüslerin kullanımını büyük ölçüde önler. Bunun yerine, hedef moleküler araçlar kullanarak doğrudan DNA’da değişiklikler yapar. Bu teknik, “kesme ve yapıştırma” olarak nitelendirildi.

Bu teknik He Jiankui’nin iki insan embriyosunun genlerini düzenlediğinde “skandal” yaratan teknikle aynı mı?

Burada tartışılan tıbbi çalışmalar ile Çinli bilim insanı He Jiankui’nin yaptıkları arasında önemli bir fark var. Jiankui, insan embriyosundaki genleri düzenlemek için CRISPR kullandı. Bu, yaptığı değişikliklerin gelecek nesillere aktarılacağı anlamına gelir ve henüz CRISPR’ın güvenliği tartışılırken yaptı.

Tıbbi tedavilerde, değişiklikler sadece bireysel hastaların DNA’sında yapılır. İstenmeyen sonuçlardan kaçınmak için çok dikkatli bir hazırlık yapıldı.

Peki şimdi yeni veya planlı denemelerle neler oluyor?

Sonunda CRISPR’ın laboratuvardan çıkıp kliniğe taşındığı ana döndük. Şimdiye kadar, nispeten az sayıda çalışma hastalıkları tedavi etmek için CRISPR kullanmayı denedi. Bu çalışmaların neredeyse tamamı Çin’de yapıldı ve çeşitli kanser türlerini tedavi etmeyi amaçlıyordu. Şu anda, Pensilvanya Üniversitesi’nde kanser tedavisi için CRISPR kullanan bir klinik var. Buradaki tedavi bağışıklık sistemi hücrelerinin hastalardan çıkarılmasını, laboratuvarda genetik olarak değiştirilmelerini ve değiştirilmiş hücrelerin vücuda geri yerleştirilmelerini içerir. Umudumuz, düzenlenmiş hücrelerin kanser hücrelerini hedeflemesi ve yok etmesidir. Yöntem, 18 hastayı tedavi etmek için onaylandı.

Kanser çalışmalarının yanı sıra çeşitli hastalıklar için, Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’daki araştırmacılar, CRISPR kullanmayı amaçlayan yeni çalışmalar başlattı.

CRISPR genetik kan bozukluklarında kullanılıyor

Hangi hastalıklar üzerinde test ediyorlar?

İsviçre’deki CRISPR Therapeutics, Cambridge’deki Editas Medicine ve Boston’daki Vertex Pharmaceuticals tarafından desteklenen iki deneme, genetik kan bozukluklarını tedavi etmek için tasarlanmıştır. Biri orak hücre hastalığı içindir, diğeri akdeniz anemisi adı verilen benzer bir genetik rahatsızlıktır. Aslında, ilk akdeniz anemisi (beta talasemi) hastası yakın zamanda Almanya’da tedavi edildi.

Cambridge’deki Editas Medicine’in sponsorluğunda yapılan bir başka çalışma, leber konjenital amorozisi olarak bilinen kalıtsal bir körlüğü tedavi etmeye çalışacak. Bu çalışma dikkat çekicidir çünkü bilim insanları, insan vücudundayken genleri düzenlemek için CRISPR’ı kullanmayı ilk kez deneyecekler. Diğer çalışmalar, hücrelerin hastalardan çıkarılması, bu hücrelerde bulunan DNA’nın laboratuvarda düzenlenmesi ve daha sonra düzenlenmiş hücrelerin tekrar hastanın vücuduna akıtılması şeklindedir.

CRISPR’de ne tür bir yanlış olabilir? Herhangi bir endişeniz var mı?

Bilim insanları yeni ve güçlü bir şey denediklerinde bir şeylerin ters gitmesi olasılığından korkar. Gen tedavisinin ilk günleri, tedavide advers reaksiyondan ölen Jesse Gelsinger’den sonra büyük aksaklıklara uğradı.

CRISPR ile ilgili en büyük endişe, düzenlemenin ters gitmesi ve DNA’da sağlık sorunlarına neden olabilecek istenmeyen değişikliklere sebebiyet vermesidir. Bu yeni çalışmalarla de ilgili bazı endişeler var. Çünkü Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından ilave bir incelemeden geçmeden onaylandı.

Bu deneysel CRISPR tedavilerinden herhangi birinin işe yarayıp yaramadığını ne zaman bilebiliriz?

Bunun güvenli olup olmadığı ilk testlere yöneliktir. Bununla birlikte, bilim insanları hastalara yardım edip etmeyeceklerine dair ipuçları arıyorlar. Ancak, herhangi bir CRISPR tedavisinin yaygın olarak sağlanabilmesi yıllar alacaktır.

CRISPR, (ing. Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) DNA dizilimleri kümesidir.

NeredenGeldim.com tarafından Türkiye’ye özel satışa çıkarılan DNA Genetik Köken Testi’ni satın almak için tıklayınız.

Düzenli aralıklarla bölünmüş palindromik tekrar kümeleri (CRISPR[2]), kısa tekrarı baz dizileri içeren prokaryot DNA segmentleridir. Her tekrarı daha önce maruz kalınan bakteriyofaj veya plazmid kaynaklı kısa “aralayıcı DNA” segmentleri takip etmektedir.[3]

CRISPR, bakterilerin kendilerini virüslerden kaynaklanan saldırılara karşı korumak için kullandıkları bir savunma sistemi olarak işlev görmektedir.[4]

Kaynak; NPR