Faroeliler Faroe Adaları‘nın çoğunluğunu oluşturan Cermen kökenli bir etnik gruptur.
Günümüzde Faroe Adaları’nda 48,000 Faroeli yaşamaktadır. Bunun dışında Danimarka, Norveç ve İzlanda’da yaşayan Faroeliler de dikkate alındığında dünya çapında Faroeli kanı taşıyanların sayısı 80-90 bin civarındadır.
Faroeliler aynen İsveçliler, İzlandalılar, Norveçliler ve Danimarkalılar gibi Cermen bir ırktır. Kökenleri Vikingler ve Norsemanlaradayanmaktadır. Faroelilerin konuştuğu Faroece dili de bir Cermen dilidir.
Farö Adaları (Türkçe telaffuz: [farö] Faroece: Føroyar, [ˈfœɹjaɹ]; Danca: Færøerne, [ˈfæɐ̯øːˀɐnə]) ya da Faroe Adaları, Kuzey Atlantik‘te bulunan bir adalar birliğidir. Birleşik Krallığın 200 km kuzeybatısında, Norveç ile İzlanda‘nın arasında bulunan özerk ülke, Grönland ile beraber Danimarka Krallığının parçasıdır. Toplam yüzölçümü 1400 km2 olmakla beraber Ekim 2017’de nüfusu 50322 kişiydi.
Arazisi oldukça kayalıktır; iklimi kutupaltı okyanusal iklimdir (Cfc). Yıl boyunca sıcaklıklar Körfez Akıntısından dolayı donma sıcaklığının üstündedir.
1035 ve 1814 arası Farö Adaları Norveç Krallığının bir parçasıydı. 1814 yılında Kiel Antlaşması adaların kontrolünü Grönland ve İzlanda’yla beraber Danimarka’ya devretti. Farö Adaları bugün Danimarka Krallığının parçası Özerk devlettir. Adalar birliği büyük oranda kendi kendini yönetir, Askeri savunma, polis, adalet, para birimi ve dış ilişkiler Danimarka tarafından yürütülür; ancak Danimarla ile aynı gümrük bölgesinde değildir. Adalar birliği, kendi gümrük politikasına sahiptir, bağımsız olarak başka ükleler ile ticaret birliği kurabilir. Adaların İskandinav Kurulunda temsiliyeti Dan delegasyonu tarafından sağlanmaktadır. Adalar aynı zamanda uluslararası spor dallarında kendi millî takımına sahiptir.
Etimoloji
Farö Adalarının ismi Faroece Føroyar‘dır. Oyar, ada(Oy) kelimesinin çoğul halidir. Ses değişikliklerinden dolayı “ada” için modern Faroece kelime oyggj‘dir. İlk element, før, Eski Norsça fær (koyun) kelimesinden geliyor olabilir, ancak bu analize bazen karşı gelinir, çünkü bugünkü Faroece, koyun için seyður (Eski Norsça sauðr) kelimesini kullanmaktadır. Başka bir ihtimal de ~625 yılında adaya ilk kez yerleşen İrlandalı keşişlerin adaya Eski İrlandaca fearrann (“toprak” ya da “arazi”, “mülk”) adını verdikleridir. Bu isim adaya yerleşen Norveçlilerle devam edip oyar (adaları) ekini aldığıdır. İsim böylelikle “Koyun Adaları” ya da “Fearrann Adaları” olarak çevrilir.
Danca, Færøerne, aynı elementleri taşır: øerne, “adalar”; ø, “ada”.
Türkçe, “Farö Adaları” iskandinav kökten gelen kelimenin transkripsiyonudur. Bazen İngilizcede yazıldığı gibi “Faroe Adaları” olarak da yazılır.
Tarihi
Arkeolojik kanıtlar, Faroe Adaları üzerinde 300 ve 600 yılları arasında İskandinav, ilk ve 600 ve 800 yılları arasında ikinci varıştan önce üst üste iki dönem yaşayan yerleşimciler gösterir.[1] Bilim adamları Üniversitesi Aberdeen da bulunan erken tahıl polen evcil bitkiler, daha fazla öneriyor insanlar olabilir yaşadı Adaları önce Vikingler geldi. Arkeolog Mike Kilise kaydetti Dicuil Orada yaşayan insanlar, İrlanda, İskoçya ve İskandinavya, belki oraya yerleşen tüm üç alanda gruplar olabileceğini de öne sürdü.
484-578 yıllarında yaşayan İrlandalı bir manastır aziz olan Brendan’ın yaptığı bir sefer keşfi, Faroe Adaları’nı andıran insulae (adalar) tanımını içermektedir. Ancak bu ilişki, açıklamasında kesinlikle kesin değildir.[2]
9. yüzyılın başlarında İrlandalı bir keşiş olan Dicuil daha net bir keşif yazmıştı. Norveçli korsanların gelene kadar neredeyse yüz yıl boyunca İngiltere’nin kuzey adalarında yaşamış olan, De mensura orbis terrae, coğrafi eseri olan exem nostra Scotia’nın (“İrlanda topraklarımız / İskoçya emanetler”) güvenilir bir yer olduğunu iddia etti.[3]
Norse ve Norse-Gael yerleşimcileri muhtemelen doğrudan İskandinavya’dan gelmedi, daha çok İrlanda Denizi, Kuzey Adaları ve İskoçya’nın Outer Hebrides’lerini çevreleyen Norveç topluluklarından (Shetland ve Orkney adaları da dahil olmak üzere), İrlandalı adalar için geleneksel bir isim olan Na Scigirí, ada sakinlerine verilen (Eyja-) Skeggjar “(Island-) Beards” kelimesini ifade eder
Yıllara göre nüfus
Yıl | Popülasyon | Artış(%) |
---|---|---|
1327 | 4000 | |
1350 | 2000 | -50% |
1769 | 4773 | +138.6% |
1801 | 5225 | +9.5% |
1834 | 6928 | +32.6% |
1850 | 8137 | +17.5% |
1880 | 11220 | +37.9% |
1900 | 15230 | +35.7% |
1925 | 22835 | +49.9% |
1950 | 31781 | +39.2% |
1975 | 40441 | +27.2% |
1985 | 45749 | +13.1% |
1995 | 43358 | -5.2% |
2000 | 46196 | +6.5% |
2006 | 48219 | +4.4% |
2012 | 49483 | +2.6% |
2013 | 49709 | +0.5% |
DNA Haritam tarafından Türkiye’ye özel satışa çıkarılan Genetik Köken Testi’ni satın almak için tıklayınız.