Gana ya da resmi adı ile Gana Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısında yer alan bir ülkedir. Ülkenin komşularını Fildişi Sahili, Burkina Faso ve Togo oluştururken, güneyinde Gine Körfezi (Atlas Okyanusu) yer almaktadır. Ülke sınırları içerisinde yer alan zengin maden yataklarının en önemli parçasını oluşturan maden olan altın nedeniyle eski koloni sahibi Birleşik Krallık ülkeye koloni döneminde Altın Sahili ismini vermiştir. Ülkenin en büyük şehri ve başkenti Accra‘dır.
Atlantik Okyanusu’na kıyısı bulunan Afrika ülkesi Gana, zengin altın ve elmas kaynaklarının yanı sıra dünyanın en büyük kakao üreticilerinden olmasına rağmen günümüzde dünyanın en yoksul ülkeleri arasında yer alıyor. Okyanusa kıyısı olan ülkede balıkçılık önemli bir geçim kaynağı olarak öne çıkıyor.
Nüfus
Gana çok uluslu bir devlet yapısına sahiptir. Ülkede birçok etnik grup yer almaktadır. Bu etnik grupların toplulukları birkaç yüz bin ile birkaç milyon arasında değişmektedir. Önceki yıllara oranla farklı etnik gruplar arasında yaşanan evliliklerde artış gözlenmektede, bu evlilikler ile etnik gruplar arasındaki farklılıkları belirsizleştirmektedir. Bu durum nedeniyle etnik gruplarının ülke içerisindeki toplam nüfusunu belirlemeyi zorlaştırmakta, bu nedenle de birçok farklı kaynakta farklı veriler elde edilebilmektedir.
Oran[2] | Etnik grup |
---|---|
44,0 % | Akan |
16,0 % | Dagomba |
13,0 % | Eve |
8,0 % | Ga |
3,0 % | Gurma |
14,5 % | diğer Gana etnik grupları |
1,5 % | diğer |
Ülke içerisindeki çoğunluğu oluşturan en önemli etnik grup %47 ile Akanlar’dır. Bunun haricinde Dagombalar, Eveler, Galar ve Gurmalar diğer etnik grupları oluşturmaktadır. Gana’da var olan topluluğun %14,5 gibi bir oranını 100’ün üzerinde farklı etnik grup paylaşmaktadır. nüfusun Ülkede var olan %1.5 diğer toplulukları ise Avrupalılar ile birlikte Çinliler ve Lübnanlılar oluşturmaktadır.
Gana orta genç bir nüfusa sahip olup, 2018 tahmini verilerine göre %56,44’ü 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin diğer Afrika ülkelerindeki ortalamaya göre yüksek bir oran ile %4,30’u 65 yaş ve üzerindedir.[2]
0-14 yaş: %38.2 (erkek 5,344,146/kadın 5,286,383)
15-24 yaş: %18.66 (erkek 5,286,383/kadın 2,629,660)
25-54 yaş: %34.05 (erkek 4,663,234/kadın 4,950,888)
55-64 yaş: %4.91 (erkek 690,327/kadın 727,957)
65 yaş ve üzeri: %4.19 (erkek 557,155/kadın 652,331)
Şehirde yaşayanların oranı 2019 verilerine göre %56,7 olan ülkede, nüfusun yıllık artış oranı 2016 tahmini verilerine göre %2,16 düzeyindedir.[2]
Dil
Ülkede var olan 79 farklı dil ile dil çeşitliliği yüksek düzeydedir. Ülkenin resmi dili İngilizce‘dir. Ülkede resmi dilin haricinde en çok konuşulan yerel dil Akan dilidir. Nüfusun %80’i bu dili konuşup anlayabilmektedir. Gana’da birçok çocuk okul çağına gelene kadar birden fazla dil öğrenebilmektedir. Bu dillere okul çağında resmi dil olan İngilizce ve/veya en çok konuşulan yerel dil olan Akan eklenmektedir. Gana’da günümüzde pek çok dil konuşan nüfusun büyükşehirlere göç, etnik gruplar arasında yapılan evlilik sonucu birçok dilin birbiri ile karışması gibi nedenlerle azalması ile birlikte yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır.
Ülkede son yıllarda Fransızcada önem kazanmaktadır. Hükûmet tarafından atılan adımlar ile Fransızcanın özellikle eğitim alanında yaygınlaştırılma çalışmaları gerçekleştirilmektedir. Ülke ayrıca 2006 yılında bu yana Frankofon birliği ortak üyesi konumundadır.[6]
Dil | Konuşan kişi |
---|---|
Akan | 8.300.000 |
Eve | 2.250.000 |
Abron | 1.050.000 |
Farefare | 820.000 |
Dagbani | 800.000 |
Dangme | 800.000 |
Ga | 600.000 |
Konkomba | 500.000 |
Hausa | 202.000 |
Din
Ülke genelinde hakim olan din Hristiyan dini olup, nüfusun %71,2’si hristiyan inancına göre yaşamaktadır. Hristiyan dini içerisindeki mezhep dağılımda ise nüfusun %28,3’ü Pentacosizm, %18,4’ü Protestan, %13,1 katolik, %11,4’ü ise diğer hristiyan mezheplerine göre inançlarını yaşamaktadırlar. Ülkede İslamiyeti din olarak benimseyen ve bu doğrultuda inançlarını uygulayan nüfusun oranı %17,6 düzeyindedir. Gana’da ayrıca %5,2 yerel Afrika dinlerine, %0,8 ise de diğer dinlere inanan topluluk yaşamaktadır. 2010 verilerine göre nüfusun %5,2’si de herhangi bir dine mensup olmadığını ifade etmektedir.[2]
DNA Haritam tarafından Türkiye’ye özel satışa çıkarılan Genetik Köken Testi’ni satın almak için tıklayınız.