Kızık boyuOğuz Kağan Destanı‘na göre Oğuzların 24 boyundan biridir. Bu boyların Bozoklar kolundan (sağ kolundan) Oğuz Kağan‘ın oğlu Yıldız Han‘ın soyundan geldikleri kabul edilir. Kızık “yasakta pek ciddi ve kuvvetli” anlamındadır.[1] Oğuz boylarıyla birlikte Anadolu’ya gelmiş ve bir Türk yurdu olmasında önemli rol oynamıştır. 16. yüzyıl Osmanlı tahrir defterlerinde Kızıklara ait yirmi sekiz köy tespit edilmiştir.[2] Anadolu’da Kızıkların en yoğun olarak yaşadıkları yerler Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Bursa, Tokat ve Ankara dolaylarıdır.

Kızık’ın adı tarihi kaynaklarda geçmemekle beraber tahrir defterlerinde ve diğer arşiv vesikalarında bu boydan bahsedilmektedir. Tahrir defterlerinde Kızıklara ait 28 yer adı görülmektedir ki, bunlardan pek çoğu şimdi de mevcuttur. Bu Kızık yer adlarından beşinin Ankara’nın Çubuk ve Ayaş kazalarında görülmesi, bu bölgeye Kızık boyuna mensup oldukça mühim bir zümrenin yerleştiğini gösterir.

XVI. yüzyılda Kızıklar’a alt ancak bir oymağa rastgelinebilmiştir ki, bu da Haleb Türkmenleri arasında bulunmaktadır. Kanuni devrine alt eski defterlerde bu Kızık oymağı biri 162, diğeri de 16 vergi evi olan iki kola ayrılmıştır. Oymağın nüfusu zamanla artmış ve 987 tarihinde 667 vergi nüfusuna, yani 468 evli ve 232 bekara yükselmiştir3. Nüfusu gittikçe artmakta devam eden bu Kızık oymağının mühim bir kısmı XVII. yüzyılda Anteb bölgesinde yerleşmiş ve yerleşen bu kısım Oturak-Kızık adı ile anılmıştır. Oturak-Kızıklar Sultan İbrahim (1639-1648) devrinde Anteb bölgesindeki Oğurca, Damlaluca, Çay-Kuyu, Sakal Kara-Dinek, Yalan-Kaz, Üç-Kilise ve Taşlıca adlı köyler ile Anteb şehrinde ve yine Anteb’e bağlı diğer bazı köy ve kasabalarda yaşıyorlardı. Bunlardan başka Mihmadlu ve Boz-Atlu obalarının da Kızıklara mensup olduğunu biliyoruz4. Oturak-Kızıklar’ın yerleşmiş oldukları yerler XIX. yüzyılın sonlarına kadar kendi adları ile anılan idari bir yöre (nahiye) halinde kalmıştır. Bugün onların yerleştikleri köylerin birçoğu eski adları ile mevcudiyetini muhafaza etmektedir.

Sultan İbrahim devrinde Kızkların yerleşik hayata geçmemiş olanları Göçer Kızık adını taşımakta ve 149 vergi nüfusuna sahip bulunmaktadır. Gerek Oturak-Kızıklar’ın, gerek Göçer-Kızıklar’ın 1101 (1690) yılında Avusturya seferine çağırıldıklarını görüyoruz. Sefere çağırılan Oturak-Kızıkların başında Kara-Kethüda oğlu Bekir Beğ, Göçer-Kızıkların ise Hacı Zekeriya oğlu Assaf Beğ ve Kızık Mehmed Oğlu gibi beyler bulunuyorlardı.

XVIII. yüzyıla ait vesikalarda Kızıklar Pehivanluların başında bulunduğu Haremeyn uş-şertfeyn aşiretlerinden biri olarak zikredilmektedir. Bunlar Göçer-Kızıklar idi. Yine Kızıklardan bir kolun XVII. yüzyıl başlarında Orta-Anadolu’ya geldiği anlaşılmakta ise de bunun akibeti hakkında şimdilik hiç bir bilgiye sahip değiliz.

XVI. yüzyılda Kızıkların bir kolu da Dimaşk (Şam) bölgesinde yaşamakta idi. Kanuni devrinde bu Kızık kolu 66 vergi evi olarak gösterilmiştir.

DNA Haritam tarafından Türkiye’ye özel satışa çıkarılan Genetik Köken Testi’ni satın almak için tıklayınız.