Norveçliler denilince genellikle Norveç‘te oturan halk anlaşılır fakat başka tanımları da vardır.

Norveç resmi adıyla Norveç Krallığı (Norveççe: Kongeriket Norge, Kongeriket Noreg). Kuzey Avrupa‘da bulunan İskandinav Yarımadası‘nın batısında bir ülke. Finlandiya, İsveç ve Rusya ile komşu olan ülkenin batıda Atlas Okyanusu‘nun bir kolu olan Norveç Denizi‘ne kıyısı vardır. Kıyıları binlerce fiyordla çizilmektedir.

Anayasal monarşi ile yönetilen ülkenin başkenti Oslo‘dur. 385,207^[5] km² alana yayılan Norveç’in, Finlandiya ile 729, İsveç ile 1.619, Rusya ile 167 kilometre sınırı vardır ve 21.925 kilometrelik çok uzun bir sahil şeridi vardır.

Norveç Avrupa ortalamasının üstünde yaşam standardına ve ekonomik gelişmişliğe sahip olduğu için Avrupa Birliği‘ne girmek istememektedir. Zira, ülke kıyılarındaki petrol rezervlerinin zenginliği^[8] ve dünya ve Avrupa balıkçılık sektörünü elinde bulundurması^[9]ile tanınmaktadır. Avrupa Birliği’ne olumsuz yaklaşmalarının bir nedeni de balıkçılık sektörünü olumsuz etkileyeceği yönündeki çekinceleridir. Öte yandan; Norveç, İsviçre, İzlanda ve Lihtenştayn ile birlikte EFTA (Avrupa Serbest Dolaşım Örgütü) üyesidir ve bu örgütü terk edip AB’ye geçmeyi istememektedir.

Avrupa Birliği’nin ısrarları işe yaramamaktadır. Zira ülkede iki kere referandum yapılmış ikisinde de Avrupa Birliği’ne red çıkmıştır. Bugünlerde yapılan anketlerde AB’yi isteyenlerin oranı %50 civarındadır.^[10]

Norveç ayrıca bir NATO ülkesidir. Kuzey kutbunda Rusya ile ABD arasında dengeleyici role sahiptir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Norveç’in en önemli sorunu azalan ve yaşlanan nüfus sorunudur.^[11] Ülkede yaşayan insanların sayısı beş milyon civarındadır ve işgücü eksikliği çekmektedir.

Öte yandan Avrupa’nın en pahalı ülkesidir.^[12]

Köken bilim

Norveç’in resmi adı Bokmål yazı geleneğine göre Kongeriket Norge, Nynorsk yazı geleneğine göre ise Kongeriket Noreg‘dir (Norveç Krallığı). Ülkenin adının iki farklı yazılış şeklinin olması zaman zaman tartışmalara neden olmaktadır. Özellikle para, pul ve pasaport gibi resmi evraklarda 1980’lere kadar Norge adı yaygın olarak kullanılırken, 80’lerden sonra her iki yazılış şekli de bir arada kullanılmaya başlandı. Ülkenin adının Eski Nors dilindeki yazılışı Noregr’di. Ortaçağ Latincesinde ise adı Nor(th)vegia’ydı. Ülkenin adının ilk yazılış şekli 9. yüzyıl Hålogaland’lı Ohthere’nin yazılarında norðweg şeklindedir. Bazı ortaçağ yazmaları ülkenin adının Kral Nórr adında mitolojik bir kişiden geldiğini iddia etse de, yaygın kabul gören görüşe göre ülkenin adı Norveç Denizi‘ne verilen “kuzeye doğru deniz yolu” anlamındaki norðvegr‘den geldiğidir. Nors dilinde aynı şekilde Baltık denizi için austrvegr (doğudaki topraklara giden yol), Kuzey denizi (ve Atlas Okyanusu) için vestvegr (batıdaki topraklara giden yol) ve Akdeniz için suðrvegr (güneydeki topraklara giden yol) kullanılmaktadır. Yine de norð- kökeninin etimolojik kaynağı konusunda kuşkular vardır ve başka köklerden geliyor da olabilir.

Tarih

8.–11. yüzyıl arasında Norveç’te Vikingler olarak bilinen bir kavim hüküm sürmüştür. Savaşçı bir ulus olarak tanınan Vikingler batıda Büyük Britanya, İzlanda, Grönland ve hatta Kuzey Amerika‘ya kadar ulaşarak sömürgeler kurdular. 1000 yılı civarında Hristiyanmisyonerler Norveç’te Hristiyanlığı yaymaya başladılar. Norveç kralı I. Haakon Hristiyanlığı kabul etti. 995 yılında I. Olaf Norveç’teki ilk Hristiyan kilisesini kurup Kiliseyi devletin eğitimli çalışanları olan ve yörelerde örgütlü bir kolu haline getirdi. 1030 yılında DanimarkalılarNorveç’i ellerine geçirdiler. Norveç Danimarka kralı Knud‘un kurduğu Kuzey Denizi İmparatorluğu’nun bir parçası haline geldi.

1363 yılında Norveç kralı VI. Håkon Danimarka kralı IV. Valdemar’ın kızı I. Margrete’le evlenerek iki ülkeyi bir bayrak altında birleştirdi. Ayrıca Håkon İsveç kraliyet ailesiyle de akrabaydı. Çiftin evliliğinden doğan Olaf’ın 1387 yılında erken yaşta ölmesi üzerine I. Margrete tahta çıktı (1387–1412). Margrete’in yönetimi altında 1397 yılında İsveç, Norveç, Danimarka ve sömürgeleri (Faroe Adaları, İzlanda, Grönland ve Finlandiya) birleşerek Kalmar Birliği adı altında büyük bir İskandinav İmparatorluğu haline geldiler.

1521 yılında İsveç Kalmar Birliği’nden ayrıldı. Bu arada İskandinav ülkeleri Martin Luthertarafından Almanya‘da başlatılan Protestan Reformu ile sarsıldı. Danimarka ve Norveç 1821 yılına kadar Danimarka-Norveç adı altında birlikte hareket etmeye devam ettiler. Kralları tekti ama yasaları, devlet kurumları ve orduları ayrı ayrı gelişmeye devam etti. 19. yüzyılın başlarında Norveç Napolyon Savaşları‘yla temelinden sarsıldı. Fransa savaşı kaybedince Danimarka 1814 yılında imzaladığı Kiel Antlaşması uyarınca savaşı kazanan tarafın üyesi olan İsveç‘e Norveç’i bırakmak zorunda kaldı. Norveçliler İsveç yönetimini istemediler. Bir temsilciler meclisi 1814’te Norveç anayasasını kabul etti ve İsveç’e direndi ama bir kral iki meclis prensibini kabul etmek zorunda kaldı. Norveç bayrağı adeta bu geçişi anlatır gibi Norveç’te kullanılagelen kırmızı beyaz Danimarka bayrağının ortasına İsveç’i temsil eden mavi renkte bir haç ekleyerek kabul edildi. Nihayet 1905‘te İsveç, Norveç’in bağımsızlığını tanıdı. 12 Kasım 1905’te referandum sonucuna göre %79’la monarşi yanlıları galip çıktı ve Danimarka Kralı VIII. Frederik‘in oğlu Karl, VII. Haakon adıyla Norveç kralı ilan edildi.^[13] Bu gün Birliğin Dağılması Günü adıyla kutlanmaktadır.

DNA Haritam tarafından Türkiye’ye özel satışa çıkarılan Genetik Köken Testi’ni satın almak için tıklayınız.

Norveç I. Dünya Savaşı‘nda tarafsız kaldı. II. Dünya Savaşı’nda da tarafsız kalma niyetinde olmasına rağmen 9 Nisan 1940 tarihinde Nazi Almanyası tarafından işgal edildi. 8 Mayıs 1945 tarihinde Almanya’nın teslim olmasına kadar Norveç işgal altında kaldı. 1949yılında Norveç NATO‘ya üye oldu. 1960‘ların sonlarında Norveç sularında keşfedilen petrol ve doğal gaz Norveç’e büyük bir refah kazandırdı. 1972 ve 1994‘te yapılan referandumlarda Norveç halkı Avrupa Birliği‘ne üyeliği reddetti. Norveç Avrupa Birliği ile olan ilişkilerini üyesi bulunduğu EFTA kurumu aracılığıyla sürdürmektedir. Günümüzde Norveç Birleşmiş Milletler raporlarına göre yaşam standartları bakımından dünyanın en ileri ülkelerinden biridir.

• Vatandaşlık : Bu resmi ve kolay kesinleştirilebilir bir tanımdır, sayılar bellidir.
• Anadil : Anadili Norveççe olanlar genellikle Norveç’te oturanlardır, bunların dışında sadece ABD‘de 80 000 kişi bu gruba dahildir, bunların da yarısı Norveç’te doğmuş olanlardır. Diğer yarısı Norveç’te oturanlarca hala anlaşılabilen İngilizce ile karışık bir lehçe konuşurlar. Norveç’te Norveççe konuşulur; Norveççenin yazı dili olarak iki sürümü vardır; Bokmål (veya bazen Riksmål) ve Nynorsk. Konuşma dili olarak yöresel lehçeler büyük farklılıklar gösterir; Birbirine paralel uzun ve derin vadiler, düşük nüfus yoğunluğu ve sert iklim bu derin farklılıkların büyük ihtimalle sebebi olmuştur. Son zamanlarda Russenorsk ve Kebabnorsk gibi adlar verilen başka kültür kökenlilerle etkileşimin sonucu olan lehçeler ortaya çıkmıştır. Ayrıca birçok azınlık dili resmen kullanılır; Kuzey Norveç’te bazı belediyelerde sokak isimleri samiler halkının diliyle yazılır.
• Irsi ; Norveçlilerin çoğunluğunu oluşturanlar Cermen kökenli bir halktır. Yakın ülkelerdeki halklardan pek ayırdedilemezler. Genelde açık renk tenli, uzun boylu, kalın yapılı olurlar. Saç rengi sarı, kırmızı ve siyah olarak her üç çeşidi vardir. Bu renkliliğin yörenin bir özelliği olarak çok eskiden beri var olduğu 1200 lü yıllarda yazıya dökülmüş Rigstula şiirinden bilinmektedir; “işçiler siyah, çiftlik sahipleri kırmızı, asilzadeler sarı saçlı” der şiir. Norveç’e ilk yerleşenler taş devrinde gelen avcılar -ki bu günün samiler halkının bu gruptan kalma olma ihtimali yüksektir-, daha sonra buzul çağı ertesi tarımı getiren Keltler, ve peşinden avrupaya 4-5 bin yıl önce, Norveç’e ise ancak 4. yüzyılda gelmeye başlayan Gotlardır. Bunlar temeli oluştururlar. Orta Çağ ve Hansa Birliği zamanında Norveç’e göçler olmuştur. Ayrıca eski göçmen Romanlar ve fince konuşan kven ve skogfinn halkları vardır. İkinci dünya savaşı öncesindeki 100 yıl süresinde Norveç’in nüfusunun önemli bir kısmı denizaşırı ülkelere, özellikle ABD‘ye göç etmiştir. İkinci dünya savaşı sonrası Norveç bir refah toplumu haline gelmiş ve yeni yeni göçmen grupları gelmeye başlamıştır. Sırasıyla Fas, Latin Amerika, Pakistan, Vietnam, Somali, Orta Doğu dan ve en son Avrupa birliği ile dolaşım serbestliği antaşmasından dolayı gelenler olmuştur. Örneğin Polonyalılar 2015 itibarıyla 100 000 kişiyi aşkın nüfusla en büyük göçmen grubunu oluşturmaktadırlar.
• Etnik : Kültür olarak Norveç kültür ve geleneğine dahil olanlar genellikle Norveç kilisesine üye hıristiyandırlar, vatandaşlık, dil, eğitim, hayat tarzı, sanat, edebiyat, ve diğer değerler açısından Norveç’te oturanların çoğuyla ortak yönleri vardır. Sülale ağaçlarının bazı dalları Norveç’te yöresel köklere sahiptirler. 1990 ile 2001 yılları arasında Norveç’te gerçekleşen evliliklerin yüzde 15-20 oranı bir Norveç vatandaşı ile Norveç dışı bir ülke vatandaşı arasında yapılmıştır bu yüzden aile ağaçlarının bazı dalları Norveç dışına uzanan, ama Norveç kültürü ve terbiyesi almış kişiler de az değildir ve bu yaygın kabul gören tanıma göre Norveçli sayılabilirler.

Norveç kültürünü bilinenlerden ayıran bazı faktörler şöyle sayılabilirler: Birinci sırada “ait olma” duygusunun kuvvetliliği gelir; Bu en kolay Norveç ulusal günü 17 Mayıs kutlamalarında görülebilir. Sistemin adaletliliğine ve devlet yetkililerinin doğruculuğuna güven yüksektir. Bu da halkın polisle olan ilişkilerinde görülebilir; Bunun kötü yan etkisi de benzeme ihtiyacı yani konformizmdir. Nüfusun az oluşu herhangi bir kişiyle tekrar karşılaşma, bir hatadan sonra kalabalıkta kaybolabilme gibi olasılıkları başka büyük toplumlardakine göre ters yönde etkiler. Bu yüzden herkesi biraz komşu gibi görmek, herkese biraz adaletli ve hoşgörülü, tehditsiz, hakaretsiz davranmak, olası çeliskileri ilişki azaltarak karşılamak kuraldır. Örneğin kadın erkek eşitliği dünyadaki en iyilerdendir denilebilir. Buna karşılık az riskli hayat, az sosyal sınıf farkı, yüksek ve herkesle benzeşir gelir seviyesi, devletin, ve vatandaşlara sunulan sosyal hizmetlerin zenginliği, bütün bunlar kişiler arası sıkı fıkı ilişkileri azaltmış, kişisel sırlara ve kişisel özgürlüğe verilen önemi çoğaltmış, yoğun yardımlaşma ve bağlılığı sadece yakın akraba ve tanıdıklar arasında makul bir hale getirmiştir. Yalnızlık, geliri ve sosyal statüsü düşük yaşlılar ve çalışma hayatı öncesi gençlerde belirgin bir şikayettir. İnsan ilişkilerinde hissiyat, şahsa tavır, ve uzun menzilli çıkarlar önemlidir.

Kimlik : Bu sayılan ya da başka herhangi bir sebepten “ben norveçliyim”, ya da “ben şu oranda norveçliyim” diyenler Norveç’te oturanların çoğuna yani 4,6 milyon kişiye ek olarak Norveç dışında 10-12 milyon insan daha vardır. Bunların 5 milyonu sadece ABD‘dedir. Dışardakilerin oranının bu kadar yüksek olması dünya savaşları öncesi dışa göçler, ve Norveç’te gemiciliğin uluslararası boyutlarda gelişme göstermesidir, öyle ki, Norveç’in nüfusunun sadece 4-5 milyon olagelmesine rağmen dünyanın her büyük liman şehrinde hristiyanlığın Norveç’e özel bir dalı olan bir Norveç kilisesi bulunur.