Suriye (Arapça: سوريا) ya da resmî adıyla Suriye Arap Cumhuriyeti, (Arapça: الجمهورية العربية السورية, El-Cumhuriyyetü’l-Arabiyyetü’s-Suriyye) Orta Doğu‘da Lübnan, İsrail, Ürdün, Irak, Türkiye ile; Akdeniz’de ise KKTCve Kıbrıs Cumhuriyeti ile komşu bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Şam, diğer büyük şehirleri Halep, Lazkiye, Humus‘tur. Ülkenin toplam nüfusu resmi verilere göre 2010’da 21 milyon 18 bin 834 kişi iken, bu sayının 2019’da 18 milyon 507 bin 587 olduğu tahmin edilmektedir.^[3] Yüzölçümü Türkiye topraklarının 1/4’ü kadardır.

Ülke 1963’ten bu yana ülke Baas Partisi tarafından, 1970’ten bu yana ise Esad ailesinin başta olduğu hükümetler tarafından yönetilmektedir. Suriye’nin şimdiki devlet başkanı, ülkeyi 1970’ten 2000’deki ölümüne kadar yöneten Hafız Esad‘ın oğlu Beşşar Esad‘dır.

2010 yılında Orta Doğu’da başlayan Arap Baharı‘nın etkisiyle Suriye’de başlayan protesto gösterileri kısa sürede şiddet eylemlerine dönüştü ve ülkede iç savaş başladı. 2011 yılının Mart ayından bu yana aralıksız olarak süren iç savaş nedeniyle 2019 yılı itibarıyla 370 binden fazla kişi hayatını kaybederken, 5,5 milyondan fazla Suriyeli ülkeden kaçmak zorunda kaldı.^[5]

Suriye devletinin bugünkü topraklarının bulunduğu Mezopotamya’nın bereketli ovaları üzerinde tarih boyunca birçok medeniyet kurulmuştur. 1922 yılına kadar Suriye adıyla herhangi bir devlet veya beylik kurulmamıştır. Suriye’nin bulunduğu coğrafyada birçok devlet kurulmuştur. Bunlardan bazılarını inceleyeceğiz.

Samiler, ülkeye ilk yerleşenler Hazret-i Nuh’un oğlu olan Şam’dan türeyen ve Sami dilini konuşan Samilerdir.

İslam dininin Suriye’ye hakim olmasına kadar bu bölgede hakim olan güçler ise;

Amoritler, Fenikeliler, İbraniler, Hititler, Persler, Makedonyalı İskender, Roma ve Bizans imparatorlukları olarak sayabiliriz.

Hazret-i Ebu Bekir’in halifeliği devrinde, Suriye topraklarına gönderilen İslam orduları, Hazret-i Ömer zamanında 635 yılında bu bölgeyi fethetti. Bu tarihten sonra bu bölge bir İslam devleti bölgesi oldu. 662 yılında Emevî devleti bu bölgede kuruldu. Zamanın önemli devletlerinden olan Emevîlerin başkenti Şam şehri oldu. Dört Halife döneminden sonra Müslüman Arap İslam Devleti’ne egemen olan hanedan Ali bin Ebu Talib’in 661 yılında öldürülmesinden sonra başa geçen Emevîler, 750 yılında Abbâsîler tarafından yıkılıncaya kadar hüküm sürdü.

Abbasiler,Emevîlerin iktidarı Hazreti Muhammed’in amcası Abbas bin Abdülmuttalip’ın soyundan gelen Abbâsîlerin, Emevî yönetimine karşı ayaklanarak 750 yılında halifeliği ve iktidarı ele geçirmesiyle son buldu . Bu tarihten başlayarak Abbâsîler 1258 yılına kadar İslam dünyasının büyük bölümüne egemen oldular

DNA Haritam tarafından Türkiye’ye özel satışa çıkarılan Genetik Köken Testi’ni satın almak için tıklayınız.

Suriye toprakları sürekli el değiştirmiştir. Suriye’de tarih boyunca Kenanlılar, İbraniler, Aramiler, Asurlular, Babilliler, Persler, Yunanlar, Romalılar, Bizans, Emevîler, Abbâsîler, Eyyubiler, Selçuklular, Memlûklular, Haçlılar ve Osmanlı Devleti tarafından yönetilmiştir. Suriye’nin başkenti Şam, Emevi İmparatorluğu’nun merkezi ve Memlûk Devleti’nin bölgesel yönetim merkeziydi. Memlükler o dönemin en güçlü devletlerinden biriydi. Şam, 1260 yılında Memlük Sultanlığı’nın başkenti olmuş, 1400 yılında Timur tarafından saldırıya uğrayıp yok edilmiştir. 1517’de Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine girmiş ve 403 yıl boyunca Osmanlı İmparatorluğu tarafından yönetilmiştir. I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı İmparatorluğu’nun hakimiyetinden çıkmıştır. 1920 yılında gerçekleşen Fransa-Suriye Savaşı sonucunda Suriye bağımsızlığını kaybetmiş ve 1920’den 1946’ya kadar Fransa yönetiminde kalmıştır. Suriye 1946 yılında kendi bağımsızlığını ilan etmiştir. Uzun yıllar istikrarsız bir yönetim sonucu ülke halkı çok zor yıllar yaşamıştır. Ülkede yaşayan farklı mezhepler arasında sürekli sorunlar çıkmıştır. Suriye’de bulunan mezhepler içerisinde Sunni, Alevi, Hristiyan, Druzi ve Yezidiler çoğunluktadır. 2015 yıllarına Suriye devleti iç çatışmalar sebebi ile bölünme sürecine girmiştir.

Coğrafi Konum ve İklim

Akdeniz‘in doğusunda yer alan Suriye’nin batısında dağlık bir kütle yer alır. K-G yönünde uzanan Ensariye Dağları Türkiye‘deki Nur Dağlarının bir uzantısı şeklinde Anti-Lübnan Dağları olarak İsrail‘e kadar kıyı boyunca uzanır. 1000 metre yükseklikteki bu dağlar kıyıya paralel uzanması nedeniyle deniz etkisinin Suriye’nin iç kısımlarına sokulmasını önler. Suriye’nin iç kısımlarında çöl şartları etkilidir. Suriye’nin güneydoğusunda Suriye Çölü yer alır. Suriye’nin 2/3 si çöllerle kaplıdır. Akdeniz kıyısında Akdeniz iklimi egemendir. Tarım ve hayvancılık halkın temel uğraşıdır. Suriye’nin yeraltı kaynakları arasında petrol ve fosfatçok önemlidir.

Bitki örtüsü

Suriye’nin iklim şartları, kuzeydeki topografik ve dağlık yapısı nedeniyle, ülkede bitki örtüsü olarak bozkır ve orman bulunur. Ülkenin kuzeyindeki dağlık bölgede kavak, Söğüt ve Meşe ağaçları bulunur. güneyinde ise genelde çöl ağaçları olan hurma ve Palmiye ağaçları vardır.

Ekonomi

Suriye’nin ekonomisini tarım, turizm, alışveriş ve petrol  ihracatı oluşturmaktadır.

Kültür

Suriye’nin kültürü Mezopotamya kültürü, İslam dini ve geleneksel Arap kültürü etrafında biçimlenmiştir. Buna karşın, Suriye’nin çeşitlilikler içinde yüksek bir kozmopolit toplum ve canlı bir kültüre sahiptir. İslam etkisi ve ağırlıklı olarak Arap kültürünün mimari, müzik, giyim, mutfak ve yaşam tarzında görülebilmektedir.

Giyim ve kurallar

Suriye’de giyim bakımından bir zorlayıcılık yoktur. İnsanlar istedikleri kıyafeti giyebilmektedirler. Örneğin: yöresel kıyafetler veya batı tarzı kıyafetler. Suriye’de insanların birçoğu yöresel Arap kıyafeti olan kandura giyerler. Bu giyim biçimleri, Suriye’nin çok sıcak ve nemli veya çok soğuk olan iklimine göre değişmektedir.

Nüfus

Suriye etnik yapısı:% 77-83 Arap ,% 7-8 Kürt ,% 5-6 Türk ,% 2 Ermeni,% 1 Çerkes,% 1 diğer, ayrıca Filistinli ve Iraklı mülteciler.

Dini gruplar: Sünni (% 74), Nusayri (% 12), Hristiyan (% 10), Dürzî (% 3) ve az sayıda diğer Şiî İslami hizipler (İsmailî, Câferî), çok az sayıda da Yahudi ve Yezidi.

• Ülkeye Ait Nüfus Yoğunluğu Haritası (1993)
• Suriye’nin Din ve Mezhep Haritası
• Suriye’deki Hristiyanlar

Tarih

Suriye’de bulunmuş kadın figürü, MÖ 5000, Antik Doğu Müzesi.

Suriye, tarih boyunca Kenanlılar, İbraniler, Aramiler, Asurlular, Babilliler, Persler, Yunanlar, Romalılar, Bizans, Emevîler, Abbâsîler, Eyyubiler, Selçuklular, Memlûklular, Haçlılar ve Osmanlı Devleti tarafından yönetilmiştir. Başkenti ŞamEmevi İmparatorluğu‘nun merkezi ve Memlûk Devleti‘nin bölgesel yönetim merkeziydi. Şam, 1260 yılında Memlük Sultanlığının başkenti olmuş, 1400 yılında, Timur tarafından saldırıya uğrayıp yok edilmiştir. 1517‘de Osmanlıegemenliğine girmiş ve tam 403 sene boyunca Osmanlı tarafından yönetilmiştir. I. Dünya Savaşı‘nda Osmanlı yönetiminden çıkmıştır.

1920 yılında gerçekleşen Fransa-Suriye Savaşı sonucunda Suriye bağımsızlığını kaybetmiş ve 1920‘den 1946‘ya kadar Fransa yönetiminde kalmıştır.^[6] 1946’daki bağımsızlık ilânından sonra,^[7] 1958 Şubat’ında, Mısır ile Birleşik Arap Cumhuriyeti‘ni kurmuşlardır. Ama bu birliktelik, ancak 3 yıl sürmüştür ve iki ülke 1961 yılında ayrılmışlardır. Suriye, Altı Gün Savaşı‘nda Golan Tepeleri‘ni kaybetmiştir. İsrail, 1981 yılında burayı, tek taraflı olarak ilhak etmiştir. Bu işgal, bugün hala iki ülke arasında sorundur.

DNA Haritam tarafından Türkiye’ye özel satışa çıkarılan Genetik Köken Testi’ni satın almak için tıklayınız.