Uganda ya da resmî adıyla Uganda Cumhuriyeti, Afrika kıtasının doğu kesiminde yer alan ve denize kıyısı olmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını kuzeyde Güney Sudan, doğuda Kenya, güneyde çoğu sınırı Victoria Gölü ile oluşan Tanzanya, güneybatıda Ruanda ve batıda ise Kongo Demokratik Cumhuriyeti oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Kampala‘dır.

Ülke içerisinde özerk bir krallık olan Buganda Krallığı da yer almaktadır.

Nüfus

1950’li yıllarda 5 milyona yakın olarak tespit edilen Uganda nüfusu 2002 yılında 24,3 milyon olarak ifade edilmiştir.[9] Günümüzde ise ülke nüfusunun 2013 tahmini verilerine göre 35 milyon kişi olduğu belirtilmektedir. Ülke içerisinde uzun yıllar süren iç savaş demografik sorunların doğmasına sebebiyet vermiştir.

Uganda oldukça genç bir nüfusa sahip olup, 2013 tahmini verilerine göre %68,88’i 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin sadece %1,96’sı 65 yaş ve üzerindedir.[5]

0-14 yaş: %47.84 (erkek 9,753,880/kadın 9,789,455)
15-24 yaş: %21.04 (erkek 4,250,222/kadın 4,347,313)
25-54 yaş: %26.52 (erkek 5,422,096/kadın 5,412,112)
55-64 yaş: %2.64 (erkek 522,637/kadın 554,287)
65 yaş ve üzeri: %1.96 (erkek 351,481/kadın 450,266)

Şehirde yaşayanların oranı 2019 verilerine göre %24,4 ile düşük bir seviyede olan ülkede, nüfusun yıllık artış oranı 2018 tahmini verilerine göre %3,18 düzeyindedir.[5]

Etnik gruplar

Uganda genelinde 40’tan fazla etnik grup bir arada yaşamaktadır. Bu etnik gruplarının her birinin ayrı dilleri, kültürleri ve gelenekleri olup, bazı etnik gruplarda farklı din de görülebilmektedir.

Ülke genelinde yaşayan nüfusun yarısından fazlasını, yaklaşık olarak %60’ı Bantu etnik grubu üyeleri oluşturmaktadır. Bu topluluklar genel olarak Kyoga Gölü‘nün güneyinde ve batısında yerleşiktirler. Bantu etnik grubu içerisinde çoğunluğu ise ülkeye de isimlerini veren Baganda etnik grubudur. Ülkeye ve ülke vatandaşlarına adını veren bu grup nüfusun %16,9’unu teşkil etmektedir. Ankole ve Basoga etnik grupları ise %8,4’er oran ile en kalabalık ikinci etnik grupları oluşturmaktadırlar.

Etnik Grup Oran
Baganda %16,9
Ankole %9,5
Basoga %8,4
Bakiga %6,9
Iteso %6,4
Langi %6,1
Acholi %4,7
Bagisu %4,6
Diğer %36,5

Dil

Ülkede İngilizce ile birlikte 2005 yılında kabul edilen yeni yasaya göre Swahilice de resmi dil statüsündedir. Swahili dili polis ve askeri birliklerde komut dili olarak kullanılmakta olup, sivil hayatta neredeyse hiç kullanılmamaktadır.[10]

Bu dillerin haricinde Uganda içerisinde özerk bir yapıya sahip olan ve geçmişi sömürge dönemi öncesine dayanan Buganda Krallığı’nda ise resmi dil olarak Bantu dil grubu üyesi Luganda dili kullanılmaktadır.

Din

Ülke genelinde yaşayan nüfusun %85’i Hristiyan dinine inanmaktadır. Hristiyan dini içerisinde ise katolik mezhebine göre yaşamını sürdürenler %42 ile çoğunluğu oluşturmakta olup, %36’sı ise Anglikanizm inancına göre yaşamaktadırlar. Uganda’da çoğunluğu sünni mezhebinin oluşturduğu %12 civarında bir müslüman topluluk yaşamaktadır. Afrika yerel dinlere inanların oranı ise %1 düzeyindedir.

2002 yılında gerçekleştirilen nüfus sayım sonuçlarında nüfus içerisindeki din oranları şu şekilde belirlenmiştir:[11]

Din 1991 sonuçları 1991 yüzdesi 2002 sonuçları 2002 yüzdesi
Katolik 7.426.511 44,5 10.242.594 41,9
Anglikanizm 6.541.830 39,2 8.782.821 35,9
İslam 1.758.101 10,5 2.956.121 12,1
Pentekostalizm – – 1.129.647 4,6
Yedinci Gün Adventist Kilisesi 179.624 1,1 367.972 1,5
Ortodoks Kilisesi 4.738 0,0 35.505 0,1
Diğer hristiyan mezhepleri 101.914 0,6 286.581 1,2
Bahailik – – 18.614 0,1
Diğer hristiyanlık harici dinler 658.987 4,0 159.259 0,7
Yerel dinler – – 241.630 1,0
Dinsiz – – 212.388 0,9
Toplam 16.671.705 100,0 24.433.132 100,0

DNA Haritam tarafından Türkiye’ye özel satışa çıkarılan Genetik Köken Testi’ni satın almak için tıklayınız.