Ukraynalılar (Ukraynaca: українці, ukrayintsi, [ukrɑˈjinʲtsʲi]); tarihteki adları: Kiev Rusları, Rusinler, egzoetnonimleri: Rutenler, Kazaklar, Çerkaslar, Maloroslar – Küçük Ruslar), Doğu Slavları grubuna ait, çoğunluğu Ukrayna topraklarında yaşayan bir etnik topluluktur. Dillerine Ukrayna dili adı verilir.

2001‘de Ukrayna çapında yapılan sayımda 130’dan fazla millet ve etnik topluluğa mensup Ukraynalılar içinde %77,8 ile etnik Ukraynalılar en büyük topluluk idi.

Bilimsel açıdan en yaygın olarak kabul edilen görüş, Ukraynalıların, Rusların ve Belarusların (Beyaz Rusların), tahminen 14-16. yüzyıllarda Doğu İslav Kavimlerinden kaynaklanmış olmaları şeklindedir. Öte yandan Sovyet kaynakları ve günümüz Rusya Federasyonunda kabul edilen kaynaklar, Ukraynalıların ve Belarusların, Ruslardan geldiklerini söyler. Ancak 8-9. yüzyıllarda kurulan, merkezi çağdaş Ukrayna’nın başkenti Kiev’de bulunan ve sonradan Kiev Rus Devleti adı verilen devlette eski İslav Kavimlerinin temsilcilerinin yaşadıkları bir gerçektir ve mevcut vakayinamelerde millet olarak Rus, Ukraynalı adı geçmez.

Aynı zamanda günümüz Ukrayna’sında yaygın kaynaklar aslında Rusların Ukraynalılardan kaynaklandığını iddia eder; yaklaşık 14. yüzyıla kadar varlığını sürdüren Eski Kiev Rus devletinde yaşayan halk, Ukraynalılarmış; Moğollar geldikten sonra Ukraynalılar’ın çoğu Kiev’i terk edip, Kuzeye doğru göç etmeye başlamış ve sonra, yeni bir devletin başkenti olacak Moskova adlı bir kenti kurmuşlar; yeni devletin adı, Moskova Rus Devleti, sonra Rus Çarlığı sonra da Rus İmparatorluğudur.

Yani bu görüşe göre, günümüzde Moskova’da ve etrafında yaşayan halk, Kiev’den gelen Ukrayna kökenli halkmış; Kiev’de ve Ukrayna’da günümüzde yaşamakta olan halk ise, Ukraynalı ve Moğol-Tatar karışımıymış diye bir görüş de yaygındır. Ancak hem Rusya’da hem de Ukrayna’da resmi düzeyde kabul edilen görüşler, siyasal tutumdan ve devletin menfaatlerinden kaynaklanmaktadır; gerçek şudur: Rusların mı Ukraynalıların mı daha eski bir halk olduğunu, hangi dilin hangisinden kaynaklandığını tartışmak anlamsız bir şeydir, çünkü bu iki halkın (ve aynı zamanda Belarusların) ve dillerinin aynı kökeni vardır ve hiç biri bir öbüründen eski değildir.

Ukraynaca Slav dillerinin Doğu Slav alt grubunun dilidir. Ukrayna’nın tek resmi devlet dilidir. Yazılı Ukraynaca, Kiril alfabesine dayanan Ukrayna alfabesini kullanır.

Ukrayna’nın coğrafi konumu nedeniyle, kültürü öncelikle Doğu Avrupa etkisini ve bir dereceye kadar Orta Avrupa’yı (esas olarak batı bölgesini) sergilemektedir. Yıllar boyunca Bizans İmparatorluğu ve Rönesans döneminde meydana gelen hareketlerden etkilenmiştir. Bugün, ülke kültürel olarak daha güçlü bir Orta Avrupa etkisi olan batı bölgeleri ve önemli bir Rus etkisi gösteren doğu bölgeleri ile bölünmüştür. Ukrayna’da, Katolik, Ortodoks ve İslami etki alanları arasındaki çatışmanın merkezi olmasına rağmen, yüzyıllar boyunca güçlü bir Hristiyan kültürü baskın olmuştur.

Ukrayna gen havuzu, en yaygın olandan sırasıyla aşağıdaki Y-haplogruplarını içerir:

Kabaca tüm R1a Ukraynalılar R1a-Z282 taşır; R1a-Z282 sadece Doğu Avrupa’da önemli ölçüde bulunmuştur. Chernivtsi Oblast, Ukrayna’da Haplogroup I2a’nın R1a’dan daha sık görüldüğü, Ivano-Frankivsk Oblastında bile çok daha az görüldüğü tek bölgedir. Kuzey ve doğu komşularına kıyasla, Ukraynalılar nüfuslarında benzer bir Haplogroup R1a-Z280 (% 43) oranına sahipler – Belarusluları, Rusları ve Litvanyalıları karşılaştırın ve (sırasıyla% 55,% 46 ve% 42). Doğu Avrupa’da daha önce Slav olmayan nüfuslar da bunu yapıyor. Chernivtsi Oblastı’ndaki Ukraynalılar (Romanya sınırına yakın), Balkan bölgesine özgü olan R1a’nın aksine I2a yüzdesine daha yüksek, ancak Finnik, Baltık ve Sibirya nüfusu arasında bulunan N1c1 soyunun Ruslarından daha küçük bir yüzdeye sahipler ve ayrıca Batı Slavlardan daha az R1b ye sahipler. Haplogroup dağılımı açısından, Ukraynalıların genetik paterni Belaruslularınkine çok benzemektedir. N1c soyunun varlığı, asimile Finno-Ugric kabilelerinin katkısıyla açıklanmaktadır.

DNA Haritam tarafından Türkiye’ye özel satışa çıkarılan Genetik Köken Testi’ni satın almak için tıklayınız.